si kila anayeuza ni mjasiriamali

Ingawa nadharia ya ujasiriamali ina kipindi kirefu katika historia ya biashara tangu enzi za Castillo miaka ya 1680.Hadi leo hii bado kuna tofauti miongoni mwa wanazuoni juu ya nani hasa ni mjasiriamali.Wanazuoni kama Joseph Schuempeter,Marshal,Draker na Khanka ni miongoni mwa waliotoa tafsiri ya nani ni majasririamali.

Ni ukweli ulio wazi kuwa si kila anayeuza au mfanyabiashara ndogo ndogo ni mjasiriamali.Imekuwa ni 'fashion' kwa sasa nchini tangu nchi ijiunge katika mfumo unoangozwa na soko kwa kila muuzaji wa bidhaa na mtoaji wa huduma kujiita mjasiriamali.

Nchini mumko wa kukopesha wajasiriamali upo na mashirika mbalimbali ya kibnafsi na serikali hudai kujihusisha kutoa mikopo kwa wajasirimalia. Kuna benki kama NMB,NGO kama PRIDE(T), FEDA,MEDA na NEDF ikiwa chini ya SIDO ni miongoni mwa taasisi zinazomwaga mikopo kwa jina la 'wajasiriamali'.

Tangu kuanzishwa kwake NEDF(National Entepreneurship Development Fund) mwaka 1994 hadi mwaka 1999 iliweza kutoa mikopo ya bilioni 1.167. Ni wazi kuwa nazo NGO hazipo nyuma katika kutoa mikopo na elimu ya ujasiriamali.

Lakini lililowazi ni kuwa wengi wa wakopaji si wajasiriamali kama vile wanavyoitwa na kufahamika. Wengi wao huweza kujipatia mikopo iliyo maalumu kwa wajasiriamali huku wakiwa wala si wajasiriamali.

Ukweli huu unadhihirishwa na kile kinachoonekana kwa sasa sokoni kwa kushamiri kwa bidhaa toka nje ya Tanzania hasa Uchina. Hali hii inatokea huku mikopo ikiongezeka kumwaga kwa jina la wajasiriamali. Hapo ndipo tunapopaswa kujiuliza hivi kweli hawa wanaopata mikopo kwa kivuli cha 'ujasiriamali' ni kweli wajasiriamali? au ni wachuuzi?

Mikopo ya karibuni maarufu kama ya JK kuna wanaodai ni kwa ajili ya wajasiriamali na huku bado tukiona kuna wanaokopa wakiwa na nia ya kuuuza bidhaa za wachina. Kuuza bidhaa za Uchina si ujasiriamali.

Kama nilivyotangulia kusema kuwa kuna tofauti ya mawazo juu ya nani ni mjasiriamali miongoni mwa wanazuoni.

Na kutokana na hilo ni wazi kuwa nchini tunajikuta hatuna uhakika kama kuna tofauti kati ya mfanyabiashara ndogo ndngawa nadharia ya ujasiriamali ina kipindi kirefua katika historia ya biashara tangu enzi za Castillo miakaka ya 1680. Hadi leo hii bado kuna tofauti miongoni mwa wanazuoni juu ya anani kuwa ni mjasiriamali.Wanazuoni kama Joseph Schuempeter,Marshal,Draker na Khanaka ni miongoni mwa waliotoa tafsiri ya nani ni majasririamali.

Ni ukweli ulio wazi kuwa si kiala anayeuza au mafanyabiashara ndogo ndogo ni mjasiriamali.Imekuwa ni 'fasjhion' kwa sasa nchini tangu nchi ijiunge katika mfumo unoangozwa na soko kwa kila muuzaji wa bidhaa na mtoaji wa huduma kujiita mjasririamali.

Nchini mumakao wa kukopesha wajasriramalai upo na amshrika mabalimbali ya kibanfi na seriakali hudai kujihusisha kutoa mikopo kwa wajasirimali. Kuna benki akama NMB,NGO kama PRIDE(T), FEDA,MEDA na NEDF ikiwa chii ya SIDO ni miongoni mwa taasisi zinzomwaga mikopo kwa jina la 'wajasiriamali'.

Tangu kuanzishwa kwake NEDF(national Entrepreneurship Development Fund) mwaka 1994 hadi mwaka 1999 iliweza kutoa mikopo ya bilioni 1.167. Ni wazi kuwa nanzo NGO hazipo nyuma katika kuota mikopo na elimu ya ujasirimali.

lakini lililowazi ni kuwa wengi wa wakopaji sia wajasriamali kama vile wanavyoitwa na kufahamika. wengi wao huweza kujipatia mikopo iliyo maalumu kwa wajasriamali huku wakiwa wala si wajasiriamali.

Ukweli huu unadhihirishwa na kile kinachoonekkana kwa sasa somkoni kwa kushamiiri kwa bidhaa toka nje ya Tanzania hasa Uchina. Hali hii iantoakea huku mikopo ikiongezeka kumwaga kwa jina la wajasiriamali. hapo ndipo utnapopaswa kujiuliza hii kwlei hawa wanaopata mikopo kwa kivuli cha 'ujasiriamali' ni kweli wajasiriamali? au ni wachuuzi?

Mikopo ya karibuni ya maarufu kama JK kuna wanaodai ni kwa ajaili ya wajasriamalai na huku bado tukiona kuna wanaokopa wakiwa na nia ya kuuuza bidhaa za wachina. Kuuza bidhaa za Uchina si ujasiriamali.

kama nilivyotangulia kuseama kuwa kuna tofauti ya mazwazo juu ya anani ni amajsrirmali mioongoni mwa wanazuoni. Na kutoakana na hilo ni wzi kuwa nchini tuanajikuta hatuna uhakiaka kama kuna tofauti kati ya mafanyabiashara ndogo ndngawa nadharia ya ujasiriamali ina kipindi kirefua katika historia ya biashara tangu enzi za Castillo miakaka ya 1680. Hadi leo hii bado kuna tofauti miongoni mwa wanazuoni juu ya anani kuwa ni mjasiriamali.Wanazuoni kama Joseph Schuempeter,Marshal,Draker na Khanaka ni miongoni mwa waliotoa tafsiri ya nani ni majasririamali.

Ni ukweli ulio wazi kuwa si kiala anayeuza au mafanyabiashara ndogo ndogo ni mjasiriamali.Imekuwa ni 'fasjhion' kwa sasa nchini tangu nchi ijiunge katika mfumo unoangozwa na soko kwa kila muuzaji wa bidhaa na mtoaji wa huduma kujiita mjasririamali.

Nchini mumakao wa kukopesha wajasriramalai upo na amshrika mabalimbali ya kibanfi na seriakali hudai kujihusisha kutoa mikopo kwa wajasirimali. Kuna benki akama NMB,NGO kama PRIDE(T), FEDA,MEDA na NEDF ikiwa chii ya SIDO ni miongoni mwa taasisi zinzomwaga mikopo kwa jina la 'wajasiriamali'.

Tangu kuanzishwa kwake NEDF(national Entrepreneurship Development Fund) mwaka 1994 hadi mwaka 1999 iliweza kutoa mikopo ya bilioni 1.167. Ni wazi kuwa nanzo NGO hazipo nyuma katika kuota mikopo na elimu ya ujasirimali.

lakini lililowazi ni kuwa wengi wa wakopaji sia wajasriamali kama vile wanavyoitwa na kufahamika. wengi wao huweza kujipatia mikopo iliyo maalumu kwa wajasriamali huku wakiwa wala si wajasiriamali.

Ukweli huu unadhihirishwa na kile kinachoonekkana kwa sasa somkoni kwa kushamiiri kwa bidhaa toka nje ya Tanzania hasa Uchina. Hali hii iantoakea huku mikopo ikiongezeka kumwaga kwa jina la wajasiriamali. hapo ndipo utnapopaswa kujiuliza hii kwlei hawa wanaopata mikopo kwa kivuli cha 'ujasiriamali' ni kweli wajasiriamali? au ni wachuuzi?

Mikopo ya karibuni ya maarufu kama JK kuna wanaodai ni kwa ajaili ya wajasriamalai na huku bado tukiona kuna wanaokopa wakiwa na nia ya kuuuza bidhaa za wachina. Kuuza bidhaa za Uchina si ujasiriamali.

kama nilivyotangulia kuseama kuwa kuna tofauti ya mazwazo juu ya anani ni amajsrirmali mioongoni mwa wanazuoni. Na kutoakana na hilo ni wzi kuwa nchini tuanajikuta hatuna uhakiaka kama kuna tofauti kati ya mafanyabiashara ndogo ndngawa nadharia ya ujasiriamali ina kipindi kirefua katika historia ya biashara tangu enzi za Castillo miakaka ya 1680. Hadi leo hii bado kuna tofauti miongoni mwa wanazuoni juu ya anani kuwa ni mjasiriamali.Wanazuoni kama Joseph Schuempeter,Marshal,Draker na Khanaka ni miongoni mwa waliotoa tafsiri ya nani ni majasririamali.

Ni ukweli ulio wazi kuwa si kiala anayeuza au mafanyabiashara ndogo ndogo ni mjasiriamali.Imekuwa ni 'fasjhion' kwa sasa nchini tangu nchi ijiunge katika mfumo unoangozwa na soko kwa kila muuzaji wa bidhaa na mtoaji wa huduma kujiita mjasririamali.

Nchini mumakao wa kukopesha wajasriramalai upo na amshrika mabalimbali ya kibanfi na seriakali hudai kujihusisha kutoa mikopo kwa wajasirimali. Kuna benki akama NMB,NGO kama PRIDE(T), FEDA,MEDA na NEDF ikiwa chii ya SIDO ni miongoni mwa taasisi zinzomwaga mikopo kwa jina la 'wajasiriamali'.

Tangu kuanzishwa kwake NEDF(national Entrepreneurship Development Fund) mwaka 1994 hadi mwaka 1999 iliweza kutoa mikopo ya bilioni 1.167. Ni wazi kuwa nanzo NGO hazipo nyuma katika kuota mikopo na elimu ya ujasirimali.

lakini lililowazi ni kuwa wengi wa wakopaji sia wajasriamali kama vile wanavyoitwa na kufahamika. wengi wao huweza kujipatia mikopo iliyo maalumu kwa wajasriamali huku wakiwa wala si wajasiriamali.

Ukweli huu unadhihirishwa na kile kinachoonekkana kwa sasa somkoni kwa kushamiiri kwa bidhaa toka nje ya Tanzania hasa Uchina. Hali hii iantoakea huku mikopo ikiongezeka kumwaga kwa jina la wajasiriamali. hapo ndipo utnapopaswa kujiuliza hii kwlei hawa wanaopata mikopo kwa kivuli cha 'ujasiriamali' ni kweli wajasiriamali? au ni wachuuzi?

Mikopo ya karibuni ya maarufu kama JK kuna wanaodai ni kwa ajaili ya wajasriamalai na huku bado tukiona kuna wanaokopa wakiwa na nia ya kuuuza bidhaa za wachina. Kuuza bidhaa za Uchina si ujasiriamali.

kama nilivyotangulia kuseama kuwa kuna tofauti ya mazwazo juu ya anani ni amajsrirmali mioongoni mwa wanazuoni. Na kutoakana na hilo ni wzi kuwa nchini tuanajikuta hatuna uhakiaka kama kuna tofauti kati ya mafanyabiashara ndogo ndgo na mjasiriamali. Hivyo basi kufanya mikopo kwa ajili ya wajasiriamali kumfikia kila mmoja hata yule asiye na sifa za ujasiriamali.

Gwiji wa nadharia za ujasiriamali Joseph Schumpeter katika kitabu chake , Economic Development cha mwaka 1934 anaweka wazi kuwa mjasiriamali aelezewi kwa kile anachomilki bali kile anachofanya na mhimili mkuu ni ubunifu.

Hili la ubunifu hupelekea kuzalishwa kwa bidhaa mpya,njia mpya za uzalishaji kugunduliwa, kutafutwa kwa masoko mapya na utumiaji wa rasilimali zinazomzunguka. Hivyo basi kama mjasiriamali utatumia nafasi ya kuwa na rasilimali zisizotumika katika jamii yake naye kuzipatia 'tija' ni wazi kuwa muagizaji wa bidhaa toka nje ya Tanzania tena akiwa ni mtanzania si mjasiriamali.

Kwa mfano kama kuna mtanzania anaagiza juisi kutoka nje ya tanzania huku nchini zaidi ya 60% ya matunda yanaoza mashambani kwa kukosa soko alafu huyo huyo akawa anapata mkopo na nafasi ya kushiriki warsha za kijasiriamali ni wazi kuwa hili ni kosa.

Hili lipo nchini na linatokea sana katika taasisi mbalimbali ya kuwa wanaopata mikopo na 'favour' kwa ajili ya wajasiriamali kuwa si wajasiriamali bali ni 'wachuuzi'. Hili linachangiwa kwa kiasi kikubwa kwa vile hatuna tafsiri sahihi kwa sasa ya nani ni mjasiriamali nchini.

Tafiti fulani iliyofanywa na Profesa Joseph Kuzilwa juu ya mchango wa NEDF-SIDO katika kukuza wajasiriamali nchini iligundua mikopo mingi iliyngawa nadharia ya ujasiriamali ina kipindi kirefua katika historia ya biashara tangu enzi za Castillo miakaka ya 1680. Hadi leo hii bado kuna tofauti miongoni mwa wanazuoni juu ya anani kuwa ni mjasiriamali.Wanazuoni kama Joseph Schuempeter,Marshal,Draker na Khanaka ni miongoni mwa waliotoa tafsiri ya nani ni majasririamali.

Ni ukweli ulio wazi kuwa si kiala anayeuza au mafanyabiashara ndogo ndogo ni mjasiriamali.Imekuwa ni 'fasjhion' kwa sasa nchini tangu nchi ijiunge katika mfumo unoangozwa na soko kwa kila muuzaji wa bidhaa na mtoaji wa huduma kujiita mjasririamali.

Nchini mumakao wa kukopesha wajasriramalai upo na amshrika mabalimbali ya kibanfi na seriakali hudai kujihusisha kutoa mikopo kwa wajasirimali. Kuna benki akama NMB,NGO kama PRIDE(T), FEDA,MEDA na NEDF ikiwa chii ya SIDO ni miongoni mwa taasisi zinzomwaga mikopo kwa jina la 'wajasiriamali'.

Tangu kuanzishwa kwake NEDF(national Entrepreneurship Development Fund) mwaka 1994 hadi mwaka 1999 iliweza kutoa mikopo ya bilioni 1.167. Ni wazi kuwa nanzo NGO hazipo nyuma katika kuota mikopo na elimu ya ujasirimali.

lakini lililowazi ni kuwa wengi wa wakopaji sia wajasriamali kama vile wanavyoitwa na kufahamika. wengi wao huweza kujipatia mikopo iliyo maalumu kwa wajasriamali huku wakiwa wala si wajasiriamali.

Ukweli huu unadhihirishwa na kile kinachoonekkana kwa sasa somkoni kwa kushamiiri kwa bidhaa toka nje ya Tanzania hasa Uchina. Hali hii iantoakea huku mikopo ikiongezeka kumwaga kwa jina la wajasiriamali. hapo ndipo utnapopaswa kujiuliza hii kwlei hawa wanaopata mikopo kwa kivuli cha 'ujasiriamali' ni kweli wajasiriamali? au ni wachuuzi?

Mikopo ya karibuni ya maarufu kama JK kuna wanaodai ni kwa ajaili ya wajasriamalai na huku bado tukiona kuna wanaokopa wakiwa na nia ya kuuuza bidhaa za wachina. Kuuza bidhaa za Uchina si ujasiriamali.

kama nilivyotangulia kuseama kuwa kuna tofauti ya mazwazo juu ya anani ni amajsrirmali mioongoni mwa wanazuoni. Na kutoakana na hilo ni wzi kuwa nchini tuanajikuta hatuna uhakiaka kama kuna tofauti kati ya mafanyabiashara ndogo ndgo na majasiriamali. Hivyo basi kufanya mikopo kwa ajioli ya wajasriamali kumfikia kila mmoja hata yule asiye na sifa za ujasiriamali.

Gwiji wa nadaraia za ujasriamali Joseph Schumpetyer katika kitabu chake , Economic Development cha mwaka 1934 anaweka wazi kuwa majasiramali aelezewi kwa kile anachomilki bali kile anachofanya na mhimili mkuu ni ubunifu.

Hili la ubunifu hupelekeka kuzalishwa waka bidhaa mpya,njia mpya za uzalishaji kugunduliwa, kutafutwa kawa masoko mapya na utumiaji wa rasilimali zinazomzunguka. Hivyo basi akama mjasiriamali utatumia nafasi ya kuwa na rasilimali zisizotumika akatika jamii yake naye kuzipatia 'tija' ni wazi kuwa muagizaji wa bidhaa toaka nje ya Tanzania tena akiwa ni mtanzania si mjasiriamali.

Kwa mafano akama kuna mtanzania anaagiza juisi kutoaka njea ya tanzania huku nchini zaidi ya 60% ya matunda yanaoza mashambani kwa kukosa soko alfu huyo huyo akawa anapata mkopo na nafasi ya kushiriki warsha za kijasiriamali ni wazi kuwa hili ni kosa.

Hili lipo nchini na linatokea sana katika taasisi mblimbali ya kuwa wanaopata mikopo na 'favour' kwa ajili ya wajasiriamali kuwa si wajasiriamali bali ni 'wachuuzi'. Hili lianachangiwa kwa kaisai kikubwa kwa viole hatuna tafsiri sasa kwa sasa ya nanin ni majsiriamali nchini.

Tafiti fulani iliyofanywa na Profesa Joseph Kuzilwa juu ya mchango wa NEDF-SIDO katika kukukuza wajasriamali nchini iligundua mikopo mingi kuoka mwaka 1994 hadi juni mwaka 1999 ilikuwa imeenda kwa watu ambao kwa kuzingatia ni nani kuwa ni mjasiriamali bali hata waaagizaji wa bidhaa toka nje ambazo zinazalishwa na watanzania kwa ubora wa juu walipata mikopo hiyo.

Haya ni makosa kama tunataka kuwajali wajasiriamali ni wazi kuwa yatupasa kuwatofautisha na wafanyabiashara ndogo ndogo. Ingawa ni kweli kuwa mjasiriamali ni mfanyabishara ndogo ndogo lakini si kila mfanyabiashara ndogo ndogo ni mjasiriamali.

Tusipokuwa na maana sahihi ya nani kuwa ni mjasiriamali leo, ni wazi kuwa baada ya muda tutakuwa badala ya kukazania kukua kwa ujasiriamali tutakuwa tumepigania 'waagizajiwa bidhaa toka uchina'

Si kama sipendi wapate mkopo ila kama kwa ajili ya wajasiriamali basi uwe kwa ajili yao na kwa kuzingatia hili tutakuwa kweli tunapigania kuiona Tanzania yenye wafanyaibiashara na wajasiriamali wa kweli.

tolewa mwaka 1994 hadi juni mwaka 1999 ilikiwa imeenda kwa watu amabo kwa kuzingatia ni nani kuwa ni mjasiriamali bali hata waaagizaji wa bidhaa toaka nje mabzo zinazlishwa na watanzania kwa ubora wa juu walipata mikopo hiyo.

haya ni makosa kama tuanataka kuwajali wajasiriamali ni wazi kuwa yatupasa kuwatofautisha na wafanyabiashara ndogo ndogo. Ingwa ni kweli kuwa majasiriamali ni mfanyabisahra ndogo ndogo lakini si kila mafanyabiashara ndongo ndogo ni mjasriamali.

Tusipokuwa na maana sahihi ya nani kuwa ni amjasiriamali leo, niwa zi kuwa baada ya muda tutakuwa badala ya kukkazania kukua kwa uajsriamali tuatakuwa tumepigania 'waagizajiwa bidhaa toaka uchina'

Si kama sipendi wapate mkopo ila kama kwa ajili ya wajasriamali basi uwe kwa ajli yao na kwa kuzingataia hili tutakuwa kwlei tuanpigania kuiona Tanzania yenye wafanyaibasahara na wajasrianamali wa kweli.

Mwandishi wa makala haya ni masomajim wa gazeti ala mtanzania napatiakana kwa barua pepe fagdas1980@yahoo.com

go na majasiriamali. Hivyo basi kufanya mikopo kwa ajioli ya wajasriamali kumfikia kila mmoja hata yule asiye na sifa za ujasiriamali.

Gwiji wa nadaraia za ujasriamali Joseph Schumpetyer katika kitabu chake , Economic Development cha mwaka 1934 anaweka wazi kuwa majasiramali aelezewi kwa kile anachomilki bali kile anachofanya na mhimili mkuu ni ubunifu.

Hili la ubunifu hupelekeka kuzalishwa waka bidhaa mpya,njia mpya za uzalishaji kugunduliwa, kutafutwa kawa masoko mapya na utumiaji wa rasilimali zinazomzunguka. Hivyo basi akama mjasiriamali utatumia nafasi ya kuwa na rasilimali zisizotumika akatika jamii yake naye kuzipatia 'tija' ni wazi kuwa muagizaji wa bidhaa toaka nje ya Tanzania tena akiwa ni mtanzania si mjasiriamali.

Kwa mafano akama kuna mtanzania anaagiza juisi kutoaka njea ya tanzania huku nchini zaidi ya 60% ya matunda yanaoza mashambani kwa kukosa soko alfu huyo huyo akawa anapata mkopo na nafasi ya kushiriki warsha za kijasiriamali ni wazi kuwa hili ni kosa.

Hili lipo nchini na linatokea sana katika taasisi mblimbali ya kuwa wanaopata mikopo na 'favour' kwa ajili ya wajasiriamali kuwa si wajasiriamali bali ni 'wachuuzi'. Hili lianachangiwa kwa kaisai kikubwa kwa viole hatuna tafsiri sasa kwa sasa ya nanin ni majsiriamali nchini.

Tafiti fulani iliyofanywa na Profesa Joseph Kuzilwa juu ya mchango wa NEDF-SIDO katika kukukuza wajasriamali nchini iligundua mikopo mingi kuoka mwaka 1994 hadi juni mwaka 1999 ilikiwa imeenda kwa watu amabo kwa kuzingatia ni nani kuwa ni mjasiriamali bali hata waaagizaji wa bidhaa toaka nje mabzo zinazlishwa na watanzania kwa ubora wa juu walipata mikopo hiyo.

haya ni makosa kama tuanataka kuwajali wajasiriamali ni wazi kuwa yatupasa kuwatofautisha na wafanyabiashara ndogo ndogo. Ingwa ni kweli kuwa majasiriamali ni mfanyabisahra ndogo ndogo lakini si kila mafanyabiashara ndongo ndogo ni mjasriamali.

Tusipokuwa na maana sahihi ya nani kuwa ni amjasiriamali leo, niwa zi kuwa baada ya muda tutakuwa badala ya kukkazania kukua kwa uajsriamali tuatakuwa tumepigania 'waagizajiwa bidhaa toaka uchina'

Si kama sipendi wapate mkopo ila kama kwa ajili ya wajasriamali basi uwe kwa ajli yao na kwa kuzingataia hili tutakuwa kwlei tuanpigania kuiona Tanzania yenye wafanyaibasahara na wajasrianamali wa kweli.

Mwandishi wa makala haya ni masomajim wa gazeti ala mtanzania napatiakana kwa barua pepe fagdas1980@yahoo.com

go na majasiriamali. Hivyo basi kufanya mikopo kwa ajioli ya wajasriamali kumfikia kila mmoja hata yule asiye na sifa za ujasiriamali.

Gwiji wa nadaraia za ujasriamali Joseph Schumpetyer katika kitabu chake , Economic Development cha mwaka 1934 anaweka wazi kuwa majasiramali aelezewi kwa kile anachomilki bali kile anachofanya na mhimili mkuu ni ubunifu.

Hili la ubunifu hupelekeka kuzalishwa waka bidhaa mpya,njia mpya za uzalishaji kugunduliwa, kutafutwa kawa masoko mapya na utumiaji wa rasilimali zinazomzunguka. Hivyo basi akama mjasiriamali utatumia nafasi ya kuwa na rasilimali zisizotumika akatika jamii yake naye kuzipatia 'tija' ni wazi kuwa muagizaji wa bidhaa toaka nje ya Tanzania tena akiwa ni mtanzania si mjasiriamali.

Kwa mafano akama kuna mtanzania anaagiza juisi kutoaka njea ya tanzania huku nchini zaidi ya 60% ya matunda yanaoza mashambani kwa kukosa soko alfu huyo huyo akawa anapata mkopo na nafasi ya kushiriki warsha za kijasiriamali ni wazi kuwa hili ni kosa.

Hili lipo nchini na linatokea sana katika taasisi mblimbali ya kuwa wanaopata mikopo na 'favour' kwa ajili ya wajasiriamali kuwa si wajasiriamali bali ni 'wachuuzi'. Hili lianachangiwa kwa kaisai kikubwa kwa viole hatuna tafsiri sasa kwa sasa ya nanin ni majsiriamali nchini.

Tafiti fulani iliyofanywa na Profesa Joseph Kuzilwa juu ya mchango wa NEDF-SIDO katika kukukuza wajasriamali nchini iligundua mikopo mingi kuoka mwaka 1994 hadi juni mwaka 1999 ilikiwa imeenda kwa watu amabo kwa kuzingatia ni nani kuwa ni mjasiriamali bali hata waaagizaji wa bidhaa toaka nje mabzo zinazlishwa na watanzania kwa ubora wa juu walipata mikopo hiyo.

haya ni makosa kama tuanataka kuwajali wajasiriamali ni wazi kuwa yatupasa kuwatofautisha na wafanyabiashara ndogo ndogo. Ingwa ni kweli kuwa majasiriamali ni mfanyabisahra ndogo ndogo lakini si kila mafanyabiashara ndongo ndogo ni mjasriamali.

Tusipokuwa na maana sahihi ya nani kuwa ni amjasiriamali leo, niwa zi kuwa baada ya muda tutakuwa badala ya kukkazania kukua kwa uajsriamali tuatakuwa tumepigania 'waagizajiwa bidhaa toaka uchina'

Si kama sipendi wapate mkopo ila kama kwa ajili ya wajasriamali basi uwe kwa ajli yao na kwa kuzingataia hili tutakuwa kwlei tuanpigania kuiona Tanzania yenye wafanyaibasahara na wajasrianamali wa kweli.

Mwandishi wa makala haya ni masomajim wa gazeti ala mtanzania napatiakana kwa barua pepe fagdas1980@yahoo.com

go na majasiriamali. Hivyo basi kufanya mikopo kwa ajioli ya wajasriamali kumfikia kila mmoja hata yule asiye na sifa za ujasiriamali.

Gwiji wa nadaraia za ujasriamali Joseph Schumpetyer katika kitabu chake , Economic Development cha mwaka 1934 anaweka wazi kuwa majasiramali aelezewi kwa kile anachomilki bali kile anachofanya na mhimili mkuu ni ubunifu.

Hili la ubunifu hupelekeka kuzalishwa waka bidhaa mpya,njia mpya za uzalishaji kugunduliwa, kutafutwa kawa masoko mapya na utumiaji wa rasilimali zinazomzunguka. Hivyo basi akama mjasiriamali utatumia nafasi ya kuwa na rasilimali zisizotumika akatika jamii yake naye kuzipatia 'tija' ni wazi kuwa muagizaji wa bidhaa toaka nje ya Tanzania tena akiwa ni mtanzania si mjasiriamali.

Kwa mafano akama kuna mtanzania anaagiza juisi kutoaka njea ya tanzania huku nchini zaidi ya 60% ya matunda yanaoza mashambani kwa kukosa soko alfu huyo huyo akawa anapata mkopo na nafasi ya kushiriki warsha za kijasiriamali ni wazi kuwa hili ni kosa.

Hili lipo nchini na linatokea sana katika taasisi mblimbali ya kuwa wanaopata mikopo na 'favour' kwa ajili ya wajasiriamali kuwa si wajasiriamali bali ni 'wachuuzi'. Hili lianachangiwa kwa kaisai kikubwa kwa viole hatuna tafsiri sasa kwa sasa ya nanin ni majsiriamali nchini.

Tafiti fulani iliyofanywa na Profesa Joseph Kuzilwa juu ya mchango wa NEDF-SIDO katika kukukuza wajasriamali nchini iligundua mikopo mingi kuoka mwaka 1994 hadi juni mwaka 1999 ilikiwa imeenda kwa watu amabo kwa kuzingatia ni nani kuwa ni mjasiriamali bali hata waaagizaji wa bidhaa toaka nje mabzo zinazlishwa na watanzania kwa ubora wa juu walipata mikopo hiyo.

haya ni makosa kama tuanataka kuwajali wajasiriamali ni wazi kuwa yatupasa kuwatofautisha na wafanyabiashara ndogo ndogo. Ingwa ni kweli kuwa majasiriamali ni mfanyabisahra ndogo ndogo lakini si kila mafanyabiashara ndongo ndogo ni mjasriamali.

Tusipokuwa na maana sahihi ya nani kuwa ni amjasiriamali leo, niwa zi kuwa baada ya muda tutakuwa badala ya kukkazania kukua kwa uajsriamali tuatakuwa tumepigania 'waagizajiwa bidhaa toaka uchina'

Si kama sipendi wapate mkopo ila kama kwa ajili ya wajasriamali basi uwe kwa ajli yao na kwa kuzingataia hili tutakuwa kwlei tuanpigania kuiona Tanzania yenye wafanyaibasahara na wajasrianamali wa kweli.

Mwandishi wa makala haya ni masomajim wa gazeti ala mtanzania napatiakana kwa barua pepe fagdas1980@yahoo.com